Jak jesienne zasoby natury wykorzystać w kuchni?

Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej najlepszym sposobem na zachowanie zdrowia jest życie i jedzenie w zgodzie z naturą, wykorzystując zasoby które oferuje o określonej porze roku.

Jesień to część roku, która ma dwa oblicza. Z jednej strony cieszy nasze oczy kolorowymi liśćmi, potrafi być przyjemna i piękna, szczególnie w Polsce, a z drugiej strony jest to czas chwiejnych temperatur, wzmożonych infekcji i obniżonej odporności.

Dodatkowo większa wilgotność powietrza i uaktywniające się w tym okresie patogeny w postaci grzybów i pleśni sprawiają, że dla alergików ( jak ja ) jest to wyjątkowo nieprzyjemny czas. Brak energii, infekcje i ogólne osłabienie mogą naprawdę uprzykrzyć życie.

Jeśli brakuje Ci energii i odczuwasz ciągłe zmęczenie, zamiast sięgać po magiczną tabletkę, czy kolejną filiżankę kawy, która doda Ci przysłowiowego kopa, warto pomyśleć co zrobić, by podnieść nieco swoją witalność za pomocą innych metod.

Zgodnie z podejściem tradycyjnej medycyny chińskiej pomóc w tym może, spożywanie większej ilości pokarmów podnoszących naszą energię Qi. 

Czym jest tajemnicza energia QI?

W TCM jest to nasza tzw. energia życiowa. Jej niedobór, objawia się ogólnym złym samopoczuciem, niskim nastrojem, brakiem motywacji i ogólnym zmęczeniem fizycznym. To z kolei prowadzi do spadku odporności i zwiększenia ryzyka złapania infekcji. Dobra wiadomość jest taka, że za pomocą zdrowej diety oraz ćwiczeniom oddechowym jesteśmy w stanie zwiększyć naszą odporność, podnieść energię i cieszyć się zdrowiem.

W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej (TCM) o każdej porze roku inne narządy i emocje mają znaczenie dla naszego ogólnego dobrego samopoczucia. Jesienią zdecydowanie najważniejsze są płuca i jelito grube, ale też emocje, którymi należy się odpowiednio zaopiekować. O tej porze roku tą emocją jest smutek.

Jak należy o siebie zadbać?

1. Chroń płuca przed zimnem i suchością. Ma to na celu ogrzanie i nawilżenie powietrza, zanim dostanie się ono do płuc. W TCM płuca i układ oddechowy obejmuje też zatoki i nos. Nos jest otworem do płuc, więc utrzymywanie go w czystości i drożności to dobry sposób na utrzymanie zdrowej funkcji płuc. Żeby chronić się przed zimnym powietrzem pamiętaj o zakrywaniu twarzy np. szalikiem czy chustą.
2. Zadbaj o swoje emocje. Za nie odpowiedzialne jest jelito grube. Osoba, która trzyma się negatywnych emocji, często doświadcza również problemów trawiennych. Nie radzenie sobie z emocjami takimi jak smutek czy żal, jest w medycynie chińskiej jedną z „wewnętrznych” przyczyn powstawania chorób i jest traktowana na równi ze złą dietą czy wychłodzeniem przez pogodę.

Według TCM podczas jesieni nasze wewnętrzne ciepło, kumulowane w trakcie okresu letniego, wychładza się. Możemy jednak podtrzymać je poprzez rozgrzewanie organizmu od wewnątrz stosując dietę bogatą w produkty pełnoziarniste, zawierającą zioła i wspierającą pracę śledziony. 

Co najlepiej jeść jesienią?

1. Jedz dużo warzyw sezonowych, zwłaszcza gotowanych na parze czy w zupach, a także warzywa kapustne, buraki, pasternak, dynię. W zasadzie wszystkie warzywa rosnące pod ziemią będą o tej porze roku odpowiednie.
2. Włączaj do diety ostre warzywa, które pomagają stymulować płuca, takie jak rzeżucha, rzepa, imbir, chrzan, papryka, cebula i czosnek.
3. Polub się z kiszonkami i orzechami.

Unikaj

1. Żywności powodującej wilgoć, takiej jak: makaron, ziemniaki, chleb, banany, ciasta, ciasteczka, mąka, cukier, żywność przetworzona i GMO.
2. Pszenicy, która powoduje wilgoć.
3. Cukrów, soków owocowych, przetworzonej żywności i rafinowanej mąki, które powodują przedwczesne starzenie się i wilgoć.
4. Zimnych potraw i napojów, nabiału i smażonych potraw, które powodują wilgoć.

Jedz żywność, która zwalcza suchość i nawilża płuca

1. Ciesz się zdrowymi olejami takimi jak olej lniany, oliwa z oliwek czy olej sezamowy.
2. Pij dużo ciepłych płynów w tym herbat ziołowych z dodatkiem imbiru i cytryny.

Pamiętaj, że ciepłe potrawy są najlepsze jesienią

1. Jedz ciepłe potrawy, takie jak gulasze, zupy i gorące bezglutenowe płatki zbożowe.
2. Używaj przypraw takich jak: liście laurowe, kminek, kardamon, szczypiorek, cynamon, goździki, koper, koper włoski, por, oregano, gałka muszkatołowa, rozmaryn, tymianek i kurkuma.

Jaki praktyki i ćwiczenia będą pomocne przy wzmocnieniu naszej energii Qi?

• Qigong. To praktyka, która łączy ruch, oddech i medytację. Skupia się na płynnych, powolnych ruchach i technikach oddychania, które pomagają w zrównoważeniu energii Qi w ciele.
• Akupunktura. Polega na nakłuwaniu określonych punktów na ciele za pomocą cienkich igieł. Pomaga we wzmocnieniu wewnętrznej energii i łagodzi różne dolegliwości zdrowotne poprzez zwiększenie przepływu krwi i uwalnianiu zastojów.
• Ziołolecznictwo. Herbaty i preparaty ziołowe przygotowywane zgodnie z chińskimi recepturami pomagają w utrzymaniu równowagi energetycznej i wzmocnieniu organizmu.
• Medytacja. Koncentracja na oddechu rozluźnienia ciało i umysł, a także pomaga w utrzymaniu równowagi emocjonalnej.
• Masaż chiński. Znany jako Tui Na, ma na celu odblokowanie przepływu energii Qi w meridianach ciała. Polega na rozluźnianiu mięśni, redukcji napięcia i równoważeniu energii.
• Ćwiczenia oddechowe. Ćwiczenia oddechowe, takie jak technika „oddychanie brzuchem” (diaphragmatic breathing), także korzystnie wpływa na przepływ energii Qi w ciele, wycisza i rozluźnia.

Nie ma co ukrywać, że od lat jestem fanką Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Akupunktura nie raz stawiała mnie na nogi, a napary z ziół według chińskich receptur nierzadko wyciągały mnie i moich najbliższych z infekcji. Dlaczego więc, nie czerpać z doświadczenia zbieranego przez tysiące lat? Tradycyjna Medycyna Chińska zaleca poprawę Qi, nie tylko poprzez stosowanie żywności jako leku ale także poprzez ruch i medytację. Nie pozostaje więc nic innego, jak zadbać o każdy z powyższych aspektów by cieszyć się zdrowiem i w dobrej kondycji zarówno fizycznej jak i psychicznej przetrwać ten jesienno-zimowy okres.

Przepis na przepyszną czerwoną kapustę z orzechami i chilli:

Potrzebujesz

Główkę czerwonej kapusty

Olej

Sól, pieprz

Sos sojowy

Miód

Sok i skórkę z 1 cytryny

Ząbek czosnku

Papryczkę chili

Natkę kolendry

4 łyżki prażonych orzeszków ziemnych lub Pini

Sposób przygotowania

Oczyszczoną z wierzchnich liści kapustę pokrój na plasterki o grubości ok 1-2 cm. Głąb zostaw, by się nie rozpadły.

Posmaruj je z obu stron olejem i oprósz solą i pieprzem.

Następnie piecz w piekarniku na papierze do pieczenia przez ok. 30-40 min w temperaturze 180 stopni, co 10 min je obracając, do momentu aż lekko się przypieką.

W tym czasie przygotuj sos

Do miseczki wlej po 3 łyżki sosu sojowego i miodu, wciśnij sok z cytryny i dokładnie wymieszaj. Wciąż mieszając dolewaj oleju do momentu uzyskania aksamitnej konsystencji. Dodaj wyciśnięty przez praskę czosnek, startą skórkę z cytryny, posiekaną papryczkę chili i kolendrę.

Gorące plastry upieczonej kapusty polej sosem i posyp prażonymi orzechami.

Smacznego!

x Daily Basics