Podejmowanie decyzji w dzisiejszych czasach jest trudne i momentami wykańczające. Dlaczego tak często stoimy przed dylematem wyboru spośród tylu dostępnych opcji ?
Znasz to?
Zaczynasz nowy tydzień z pełnym entuzjazmem i wielkimi domowymi planami na weekend. W poniedziałek obiecujesz sobie, że weekend to będzie czas na spokój, na ogarnięcie domowych obowiązków (bo przecież pranie samo się nie zrobi) oraz na zasłużony odpoczynek przy książce lub filmie. Życie wydaje się proste i spokojne. Ale…Kiedy nadchodzi czwartek, pojawiają się u Ciebie już pierwsze wątpliwości. Może jednak zamiast weekendu w domu, wybrałabyś się nad morze albo w góry?
Przecież czasami trzeba sobie pozwolić na odrobinę spontaniczności..a pogoda taka piękna…
I co teraz zrobić?
Okazuje się, że podejmowanie decyzji i podtrzymywanie ich może być zadaniem wyjątkowo trudnym. I nie mam tutaj na myśli tylko trudnych wyborów jak np. zmiana ścieżki kariery zawodowej czy wybór szkoły dla dziecka, ale nawet te drobne decyzje, jak np. wybór co zjesz na lunch, potrafią nas zaskoczyć swoją trudnością.
Jeśli więc kiedykolwiek zastanawiałaś się, co jest z tobą nie tak, że tak trudno jest Ci się zdecydować, oraz dlaczego wybór zajmuje Ci tak dużo czasu, to odpowiedź brzmi: to normalne i wszystko z Tobą w porządku!
Według angielskiej ekonomistki, profesor i wykładowczyni na University College London, Noreeny Hertz w dzisiejszych czasach wiele osób cierpi na coś, co się nazywa obawą przed podejmowaniem decyzji.
Jest to proces wieloetapowy, choć często działający poza naszą świadomością. Zanim ostatecznie wybierzemy, musimy przejść szereg etapów:
- Zidentyfikować decyzję. Musimy zrozumieć, że stoją przed nami wybory i określić, z czym ta decyzja będzie się wiązać.
- Określić cele. Musimy wyraźnie sprecyzować, co chcemy osiągnąć dzięki danej decyzji i jak ważne jest to dla nas.
- Zebrać informacje. Konieczne jest pozyskanie danych i informacji potrzebnych do podejmowania decyzji.
- Zidentyfikować opcje. Musimy zrozumieć, jakie mamy możliwości wyboru.
- Ocenić opcje. Wartościowanie wad i zalet każdej z opcji oraz sprawdzanie, czy przesuwają nas one w kierunku naszych celów.
- Wybrać najlepszą opcję. Czyli ostateczny wybór, który jest dla nas najlepszy.
Proces ten często nie jest liniowy, a decyzje mogą się zmieniać na różnych etapach.
Po zebraniu informacji może okazać się, że musimy zmodyfikować cele, a może potrzebujemy więcej danych, aby podjąć świadomą decyzję..
Warto zaznaczyć, że nie wszyscy podejmują decyzje w ten sam sposób. Każdy ma własne podejście i rytm, który może być wynikiem wielu czynników, w tym osobistych preferencji i doświadczeń.
W związku z tym proces podejmowania decyzji może być z natury wymagający, zarówno z poznawczego, jak i emocjonalnego punktu widzenia.
Jednym z problemów związanych z podejmowaniem decyzji jest tzw. „paraliż analizy” lub „paraliż wyboru„.
Pojawia się on, gdy mamy przed sobą zbyt wiele opcji lub gdy decyzja jest bardzo złożona, niepewna i ma poważne konsekwencje. To sprawia, że wybór staje się trudny lub wręcz niemożliwy.
Często naszą decyzyjność wpływają także czynniki zewnętrzne, takie jak zmienne warunki pogodowe czy nasze aktualne samopoczucie. Gdy jesteśmy zmęczeni, nasza zdolność do podejmowania decyzji może być osłabiona.
Warto też wspomnieć o FOMO (Fear Of Missing Out) i JOMO (Joy Of Missing Out). Czasami obawiamy się, że przegapimy coś ważnego, a innym razem cieszymy się, że możemy sobie coś odpuścić.
A co z intuicją? To tajemnicza siła, która czasem pomaga nam w trudnych decyzjach. Jednak również intuicja może nas wprowadzić w błąd, dlatego ważne jest, aby równoważyć ją potwierdzonymi informacjami i analizą.
Jak więc najlepiej podejmować decyzje?
Kiedy mierzymy się z procesem podejmowania decyzji, istnieją pewne kluczowe strategie i techniki, które mogą nam pomóc w dokonaniu wyboru:
- Rozpoznawanie uprzedzeń poznawczych. Polega to na uświadomieniu sobie, że nasze własne uprzedzenia i przekonania mogą wpływać na nasze myślenie. Przyjęcie perspektywy udzielania rad przyjacielowi może pomóc nam spojrzeć na sytuację z większej odległości i bardziej obiektywnie ocenić opcje.
- Podejmowanie dobrych decyzji. Warto zbierać jak najwięcej informacji i analizować dostępne opcje. Unikanie pochopnych wyborów i podejście „wystarczająco dobrego” może zapewnić bardziej przemyślane decyzje.
- Podejmowanie szybkich decyzji. W sytuacjach, gdy czas jest kluczowy, warto zaufać intuicji. To podejście może być skuteczne, o ile mamy odpowiednie doświadczenie i wiedzę w danej dziedzinie. Ograniczanie ilości przetwarzanych informacji może przyspieszyć proces decyzyjny.
- Podejmowanie trudnych decyzji. W przypadku decyzji o większym znaczeniu skoncentruj się na konkretnych faktach i danych. Wyeliminuj słabe opcje, przeanalizuj czynniki drugorzędne oraz zwizualizuj przyszłe skutki różnych wyborów, może to pomóc w dokonaniu mądrzejszych wyborów.
„zmęczenie decyzyjne” lub „wyczerpanie decyzyjne” może znacząco wpłynąć na naszą zdolność do podejmowania dalszych decyzji i wprowadzić nas w stan prokrastynacji.
7 prostych kroków jak to zrobić:
- Zaplanuj swoje decyzje. Jeśli masz wiele decyzji do podjęcia w ciągu dnia, warto zaplanować je w odpowiedni sposób. Możesz zacząć od tych najważniejszych i trudniejszych, pozostawiając te mniej istotne na później. To pomoże ci wykorzystać swoje zasoby poznawcze w bardziej efektywny sposób.
- Ogranicz ich ilość. Jeśli to możliwe, staraj się ograniczać ilość decyzji, które musisz podejmować w ciągu dnia. Na przykład, możesz przyjąć rutynę w kwestiach codziennych, jak ubiór czy dieta ( ogranicz wybór np. do koloru ), aby zaoszczędzić swoją decyzyjną energię na sprawy bardziej istotne.
- Zrób pauzę i miej czas na relaks. Regularne robienie krótkich przerw i chwila relaksu może pomóc w odświeżeniu umysłu i przywróceniu zdolności do podejmowania decyzji. To zwłaszcza ważne po długim okresie intensywnego podejmowania decyzji. Po prostu przewietrz głowę!
- Deleguj podejmowanie decyzji innym. Jeśli to możliwe, deleguj niektóre decyzje innym osobom. Dzięki temu nie tylko zmniejszysz obciążenie, ale także pozwolisz innym na rozwijanie swoich umiejętności decyzyjnych np. w pracy.
- Uprawiaj aktywność fizyczną. Regularny wysiłek fizyczny naprawdę pomaga złapać dystans.
- Naucz się technik zarządzania stresem. Nauka technik radzenia sobie ze stresem, takich jak medytacja, głębokie oddychanie czy joga, może pomóc w utrzymaniu równowagi emocjonalnej i ułatwić proces podejmowania decyzji.
- Zrozum swój limit. Zrozumienie, że masz swoje granice co do ilości podejmowanych decyzji, może pomóc w uniknięciu przeciążenia i zachęcić do bardziej świadomego zarządzania swoją decyzyjną energią.
Pamiętaj, że prokrastynacja i trudności z podejmowaniem decyzji to normalne wyzwania, z którymi każdy się czasem boryka. Ważne jest, aby rozpoznawać te sygnały i próbować skutecznie zarządzać swoim procesem decyzyjnym, aby osiągnąć lepsze rezultaty. Nie istnieje jedna idealna strategia podejmowania decyzji, która będzie odpowiednia dla każdej sytuacji. Dobrze jest być elastycznym i stosować odpowiednie techniki w zależności od kontekstu i rodzaju decyzji, jaką musimy podjąć. Kluczem do sukcesu jest świadomość własnych preferencji i umiejętność dostosowania podejścia do konkretnej sytuacji. To umiejętność, która może pomóc w różnych sferach życia, od pracy po codzienne wybory.
x Daily Basics